بسم الله الرحمن الرحیم
به نام خداوند لوح و قلم حقیقت نگار وجود و عدم خدایی که داننده رازهاست نخستین سرآغازِ آغازهاست
در آن دیار که پروردگارش به قلم سوگند یاد می کند و رسولش رابه خواندن فرا می خواند، در سرزمینی که مهد تمدن است و پیامبرش بر فراگیری دانش زگهواره تا گور سخن می راند، شوق آموختن، نخستین عشق می شود. پس چه باک که مردمانش از آدم تا ابوعلی سینا، واز سینا تا همة آنانی که قرآن در سر و سینه دارند و حافظ را زمزمه می کنند، سینه چاک دهند از برای آموختن و در این راه هنگامه ای در بر می گیرد تا همگان عاشق شوند از برای آموختن، تا سوار بر مرکب دانش به دیار عشق و آن مقصد عالی راه یابند.
یادگیری و شیوه های مختلف آموزش های گوناگون تابع شرایط و عوامل متعددی است که بحث دربارة هرکدام نیاز به ساعتها بحث و تحقیق دارد . در اینجا می خواهم بطور خلاصه به تفاوت ها و سبک های یادگیری خانم ها و آقایان بپردازم:
ü مغز زنان: همدلی کردن
مغز زنان طوری تنظیم شده که به مسائل عاطفی و احساسی واکنش نشان می دهد؛ پس هر قدر آموزشها با شعر و داستان و احساسات عجین باشد، یادگیری افزایش پیدا می کند.
ü مغز مردان: دارای سیستم خاص؛ (( سازمان یافته ))
سازمان یافته به معنای تجزیه و تحلیل، کشف و ساخت یک نظام است. چگونگی انجام گرفتن کارها و بیرون کشیدن قوانین اساسی یک نظام روی مغز و یادگیری مردان تأثیر می گذارد، یعنی هر چقدر متون و نوع آموزشها تحلیلی، دارای نظم و قانون باشد، یادگیری چند برابر می شود.
ü دختران اجتماعی، پسران رقابتی هستند.
هر قدر آموزشها برای دختران گروهی و اجتماعی و در پسران بصورت مسابقه ای و رقابتی باشد و به این مهم توجه شود آموزش و یادگیری در دو گروه افزایش پیدا می کند.
ü فضای توجه پسرها 5 الی 10 دقیقه و فضای توجه دخترها 10 الی 20 دقیقه است.
بر این اساس مؤضوعات آموزشی باید برای پسرها خیلی قابل توجه تر و جذاب تر باشد.پسران زیر فشارند تا رفتارشان مؤدبانه تر شود و در واقع زیر فشارند که بیشتر شبیه دختران رفتار کنند و اگر پسران به حکم طبیعت خود نمی توانند اینگونه رفتار کنند، داروهای آرامبخش اعصاب می تواند چنین کاری بکند.اکثریت عظیم اساتید، سکوت، بهترین شنوندگان و پذیرش ترین دانشجویان را برای کلاس می خواهند و کلاس را به سمت رقابت نداشتن، آرام و بودن تشویق و سوق می دهند؛ آنگاه توقع دارند کلاسشان پویا و مملو از تجمع دانشجویان باشد !همچنین از کسل بودن دانشجویان سخن به میان می آورند !
چه باید کرد ؟
کار دشواری نیست که نظام آموزشی را به گونه ای شکل بدهیم که نیازهای هم پسران و هم دختران را به خوبی برآورده سازد. اما اجرای کار با مشکلاتی روبروست.هر اقدامی در این مورد با مخالفت کسانی روبرو می شود که کورکورانه می خواهند تساوی میان جنسیت ها را نشان دهند. منظور شان هم از تساوی این است که به پسران و دختران دقیقا به یک روش واحد تدریس شده و دقت شود که هیچ یک از این دو جنس امتیازی نسبت به دیگری نداشته باشد.
دانشگاه غیر مشترک (غیر مختلط)
آیا باید جنسیت های متفاوت در دانشگاههای خاص خود تحصیل کنند؟ به نظر می رسد که عملکرد دانشجویانی که در دانشگاههای تک جنسیتی درس می خوانند به مراتب بهتر است. نمی دانم این فشار از سوی کیست که باعث می شود دانشگاهها به سوی مشترک و مختلط شدن پیش روند، شاید از سوی دولتمردان، سیاستمردان و افراد با نفوذی است که می خواهند توجه به مساوات را به رخ همه بکشند و لو به از بین رفتن فرصت های یادگیری منجر شود . چه غرور و خودخواهی غفلت آوری !
من نمی خواهم بگویم که تمامی دانشگاهها باید به شکل تک جنسیتی درآیند، زیرا یکی از وظایف آموزش این است که به دختران و پسران بیاموزد که در کنار هم زندگی کنند . اما حرف من این است که آنان به طرز متفاوتی از یکدیگر یاد می گیرند و توجه به این نکته به سود هردو آنان تمام می شود.اگر کلاسها و اساتید طوری سازمان بگیرند که نیازهای همه را رعایت کنند و فقط به این فکر نباشیم که پسران و دختران صرفا آموزشی یکسان دریافت کنند، در آن زمان به پیشرفت یادگیری اذعان خواهم کرد.
نکات طلایی:
ü اغلب پسران و آقایان به آموزشهای دراماتیک تری احتیاج دارند تا توجهشان جلب شود و همچنین به محیط رقابت آمیز نیاز دارند تا خود را نشان دهند .
ü پسران به اساتیدی احتیاج دارند که بلند حرف بزنند و برون گرا باشند.
ü اما دختران که حیطه توجه وسیع تری دارند از اساتیدی که آرام تر و آهسته تر حرف بزنند و رفتارشان مهرانگیزتر باشد بهره خواهند برد.
ü پسران برای فعال کردن مغز خود تا با تمام وجود و قدرت کار کند به انگیزة بیشتری نیاز دارند . پسرها در آموزش ها به دنبال راه حل هستند و با تحسین و اعتماد به آنها رشد خواهند کرد.
ü پسرها ناشکیباتر هستند ودر مقایسه با دخترها سریع تر کسل می شوند.
ü آقایان اغلب از امتحان و تست خوششان نمی آید و برای شان استرس آور است و زمانی که این استرس برداشته شود می شود از امتحان و تست برای ارزیابی و یادگیری استفاده کرد.
برنامه ریزی مغز و تأثیر هورمونها برآن، چگونگی رفتار و طرز فکر ما را تعیین می کند.
ü ساختمان چشم ها :
گرچه چشم ها قابل رؤیت هستند، در واقع قسمتی از مغز به شمار می آیند. شبکیه که در پس حفرة چشم ها جای گرفته، دارای 130 میلیون یاختة استوانه ای موسوم به گیرنده های نوری است که رنگ های سیاه و سفیدراتشخیص می دهند .70میلیون یاخته ی مخروطی نیز برای تشخیص دیگر رنگ ها وجود دارد. سازنده ی این یاخته های رنگی کروموزوم است. زنان دارای دو کروموزومx هستند. در نتیجه تنوع یاخته های مخروطی آنان بیشتر از مردان است. این تفاوت در نحوه ی توصیف دقیق رنگ ها از زبان زنان بازتاب می یابد. زنان نه تنها دارای یاخته های مخروطی متنوع تری هستند، نسبت به مردان دامنه ی دید و وسیع تری هم دارند. محدوده ای دست کم 45درجه ای از چپ و راست ، بالا و پایین سرشان می بیند. گاهی به 180 درجه هم می رسد. اما چشم مرد برای دیدن دوردست ها سازماندهی شده است.این ساختار اتفاقاتی را در ذهن ایجاد می کند؛ از جمله مردها فقط به یک نکته توجه دارند؛ اگر درسی را یاد نگیرند درس های بعدی را هم یاد نخواهند گرفت، آنقدرگیر می دهند تا یاد بگیرند، و دلیل اینکه بسیاری از مخترعین مردان هستند،همین است، آنقدرگیر می دهند تا مسئله حل شود.اماخانمها خیلی راحت تر یاد می گیرند وحالت گیر دادن ندارند.مردها برای بهتر دیدن آماده ترند تا برای بهتر شنیدن، در نتیجه موضوعات و مطالب و خلاصه درس را مردها هر چقدر ببینند، یادگیری چند برابر می شود وخانم ها هر چقدر مطالب درس را همراه با مباحثه بشنوند یادگیری افزایش پیدا می کند.مردان به جزئیات دقت نمی کنند و دوست دارند زودتر به اصل مطلب برسند. بهتر است در آموزش، اهداف یادگیری در ابتدای درس واضح و شفاف بیان شود.مردان هر چقدر فعال باشند، اکسیژن بیشتری مصرف کنند و غذای مقوی مصرف کنند یاگیرشان بیشتر می شود، اما خانم ها هر چقدر در باره ی موضوع حرف بزنند یا تفریح کنند و به گردش بروند یادگیری شان افزایش پیدا می کند و این تفاوت برمی گرددبه دو ماده ی تولید شده از مغز به نام های دوپامین و سروتوتین. شایع است در مردها دوپامین و در خانم ها سروتوتین پایین می آید و پایین آمدن هر کدام در هر یک از جنسیت ها باعث کاهش یادگیری، افزایش کسلی و تنبلی می شود و افراد به سوی بی انگیزگی و افسردگی پیش می روند.تغذیه مناسب، ورزش و تنفس کافی باعث تعادل یافتن دوپامین و تفریح و گردش و صحبت های شاد کمبود سروتوتین را جبران می کند.این مطالب خلاصه ای بود از تحقیق حقیر درباره ی تفاوت های مردها و زن ها ؛ در خاتمه امیدوارم مطالب ارائه شده دورنمای امیدبخشی برای پیشرفت در اختیار مسئولان قرار دهد . انشاءالله الحقیر و الراجی الی الله تعالی
مهدی خیرالهی
منابع و کتابشناسی:
یادگیری سازمانی ، فرایندی به سوی سازمان یادگیرنده ، مجله مدیریت و اقتصاد ، شماره 52 و 53 ، بهار و تابستان 1381
کتاب ادهو کراسی (سازمان ویژه سالار) تألیف رابرت واترمن، ترجمه مهدی ایران نژاد پاریزی، نشر مدیران، 1382
Buzan , A. , Use Your Head , BBC , 2006
Pease, Allan, Why men donot listen & women cannot read maps how were different and what to do about it. 2003
Armstrong , Thomas , 7 kinds of smart, 1993
http:\\ success. Parsiblog. com
وخلاصه ای از همایشهای حقیر با عنوان یادگیری متفاوت در دانشگاه علامه 13 و 14 تیرماه 1385
فرهنگسرای کار و خانه فرهنگ میعاد مرداد و شهریورماه 85- دانشگاه آزاد واحد شرق دی ماه 85 - دانشکده علوم حدیث دی ماه 85
مؤسسه نسل نواندیش بهمن ماه 1385- دانشگاه هرمزگان 13 اسفندماه 1385 و آموزش و پرورش منطقه یک تهران بصورت مستمر