:: تاثیر نماز بر بیماریهای تیروئید ::
در اصطلاح لغوی مردم کرمان ( بویژه در گویش سیرجانی ) ، از بیماری گواتر تیروئید با عنوان “ غمباد ” ( غم + باد ) نام برده می شود . چرا که تجربه به آنها نشان داده است این بیماری که تظاهر عمده آن به صورت بزرگی منتشر غده تیرویید است بیشتر در اشخاصی بروز می کند که در معرض غم و غصه و ناراحتی بیشتری در طول زندگی خود بوده اند !
این باور قدیمی کرمانیان ، توسط منابع علمی جدید نیز تا حدودی تأیید می شود . چرا که “ طی سالیان دراز ، پزشکان بروز پرکاری تیرویید را متعاقب ناراحتیهای هیجانی ، استرس و شوک های مختلف ، گزارش کرده اند . استرس های هیجانی متفاوتی ممکن است با بروز پرکاری تیرویید ، عمراه باشد . مثلا داغدیدگی ، گرفتاریها و بحرانهای زناشویی ، نگرانی های خانوادگی و مال ، تصادف و غیره ” (1)
هر چند که عوامل مختلفی ، بصورت پدیده های زنجیره ای و پی در پی ، در تیرویید ، بیماری ایجاد می کنند . ولی شواهد قوی نشان میدهد که استرس های روانی ـ اجتماعی و گرفتاریهای هیجانی می تواند اثر آشکار ساز در شروع بیماری داشته باشد .
بنابراین هر عاملی که سبب تخفیف و کاهش استرس ها شود ، می تواند بعنوان پیشگیری کننده از برخی بیماریهای غده تیرویید مطرح گردد .
تلقین های امید بخش و زندگی ساز توأم با نماز که در صورت حضور قلب و توجه به مفاهیم نماز تجلی می کنند ، به نمازگزار حس همه جانبه امنیت روانی را هدیه می دهد که در شماره گذشته به اختصار پیرامون ، آن سخن گفته ایم . در اینجا نیز بد نیست اشاره کنیم ، در پاییز 1994 یک پزشک محقق آمریکایی به نام “ ارنست ـ لی ـ رسی ” پس از سالها تحقیق به پیشنهاد مقوله ای به نام “ پزشکی انسانی ” پرداخته است که در آن “ احساس ” بعنوان پل ارتباطی میان “ جسم و روح ” معرفی شده است .
بدین معنا که این محقق آمریکایی و همکارانش به اثبات رسانده اند که روان از طریق تصورات و احساسات انسان بر روی “ ژن ها ” تاثیر می گذارد و انقلاب نوین که متحول کننده عرصه علم خواهد بود ، ورود احساس و روان در دنیای پزشکی است . بدین ترتیب روح و روان قدرتمند نمازگزار میتواند پیشگیری کننده و حتی درمانگر بسیاری از بیماریهای جسمی ( از جمله بیماریهای تیرویید ) باشد .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.روانپزشکی لینفورد ـ ریس ( ویراستار : دکتر عظیم وهابزاده ) ـ ص 172
تاثیر نماز بر زخمهای گوارشی
“ زخم معده ” و “ زخم اثنی عشر ” از شایعترین موارد مراجعه به پزشکان داخلی و جراحان ، به حساب می آید که در بروز این مشکلات ، عوامل مختلفی ، دخیل دانسته شده است ، از جمله این اواخر وجود نوعی میکروب خاص (1) را در دستگاه گوارش عده زیادی از مبتلایان به زخمهای گوارشی ، در این مورد موثر می دانند .
اما اعتقاد عامیانه ای در فرهنگ ایرانی وجود دارد ، که مثلا وقتی مادرها یا مادربزرگ ها ، از شلوغی و آزار بچه ها و نوه های خویش ، به ستوه می آیند ، خطاب به آنها می گویند : بس است دیگر ! از دست تو زخم معده گرفتم !؟! که صحت این صحبت عامیانه یعنی وجود ارتباط میان غم و غصه و بروز زخمهای گوارشی ، توسط منابع علمی جدید کاملا تایید می شود : “ مشاهدات بالینی طی سالیان دراز نشان داده است ، که علایم زخمهای گوارشی ممکن است در اثر تغییرات هیجانی بیمار یا تجربه شرایط استرس زای مختلف ، شروع و یا تشدید شود ” (2)
در راستای این فکر ، مطالعه ای که روی هزاران نفر از افراد خوانده شده برای خدمت سربازی در ایالات متحده آمریکا ، انجام گرفته است ، نشان می دهد که زخمهای گوارشی بیشتر در افرادی پیدا می شوند که نه تنها میزان ترشحات معدی ( بخصوص اسید معده ) در آنها بالاتر از حد طبیعی است ، بلکه دچار برخی واکنشهای هیجانی را در آنها برای ایجاد زخم گوارشی پدید می آورد .(3) در این مورد “ فرانس الکساندر ” به ترسیم شخصیت های خاصی از نظر روانی می پردازد که بروز ، زخم های گوارشی ، اکثرا در آنها اتفاق می افتد.(4) و به این ترتیب این مجموعه نکات را باید در ایجاد تسکین روانی در مبتلایان به زخمهای گوارشی ، در نظر داشت .
با این اوصاف می توان توجه کرد ، که عوامل تسکین بخش روان ، ( به خصوص درصدر آنها عوامل مذهبی ) می توانند نقش عمده ای در کاهش دادن زمینه ابتلا به زخمهای گوارش ایفا کنند و در این مورد در کشور ما جای تحقیق ها و پژوهش های جامع آماری ، که به مقایسه معنی دار میان نمازگزاران و تارک الصلوه ها ، در مورد میزان ابتلا به بیماریهای مورد بحث ، در طب روان تنی ، از جمله زخمهای گوارشی بپردازند ، به شدت خالی است .
اما آنچه که با استناد به شواهد نظری می توان استنتاج کرد ( یعنی با روشی که نویسنده این مجموعه مقالات با توجه به امکانات محدود خود ، ناگزیر بدان بوده است ) این است که “ نماز به عنوان یک واکسن قدرتمند در ایمنی بخشی در مقابل استرس ها و ناملایمات زندگی و ایجاد احساس امنیت روانی در اشخاص و به علاوه از آن مهمتر با ایجاد ثبات در شخصیت و برقرار کردن تعادل روانی ، می تواند ، اثر شگرفی بر همه مشکلات جسمی ، که به شدت زیر نفوذ تاثیرات روانی ، هستند بگذارد ، که ما نمونه هایی از این مشکلات را طی شماره های اخیر ، بررسی کرده ایم .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. نام این میکروارگانیزم “ هلیکوباکترپیلوری ” می باشد .
2. مختصر روانپزشکی ، تالیف : لینفورد ـ ریس ، مقاله اختلالات روان تنی ترجمه دکتر مرتضی مهاجر صفحه 164
2.همان منبع صفحه 166
3.ترجمه سیناپس کاپلان ـ سادوک جلد سوم صفحه 209